وب 3.0 : تکامل بعدی اینترنت

وب 3.0 تغییری در الگوی اینترنت به منظور تجربه ی آنلاین غیرمتمرکز“کاربر محور“ و همه جانبه است. در این مقاله از نوین والت با این دنیای جدید آشنا خواهید شد.

فهرست مطالب 

•  تاریخچه ی مختصر اینترنت 
•  تغییر تدریجی به سوی وب 3.0 
•  معماری وب 3.0 : وب غیرمتمرکز
•  وب 3.0 انسانیت را در اولویت قرار می دهد  

تاریخچه ی مختصر اینترنت

از زمانی که اینترنت در اواخر دهه 1990 به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفت، فضای وب هر چه عمیق‌تر با زندگی روزمره ما در هم آمیخت. اما، اکوسیستم پیچیده و اغلب نامرئی فناوری‌ها، پروتکل‌ها و شبکه‌ها که اینترنت از طریق آنها کار می کند همیشه در نوسان است.

همچنین تجربه کاربران با اینترنت نیز همواره در حال تغییر است. وب 3.0 مفهومی فراگیر است که به مرحله بعدی تکامل اینترنت اشاره دارد، مرحله ای که با تمرکززدایی و حاکمیت کاربر و تعمیق باورنکردنی تجارب و ابزاری که انسان ها از دنیای آنلاین به دست می آورند، تعریف می شود.

به منظور درک بهتر وب 3.0 و دستاوردهای هیجان انگیز آن بهتر است نگاهی به سیر تکاملی اینترنت  و محدودیت های مدل اینترنتی فعلیمان بیندازیم. .

وب 1.0: اولین مدل اینترنت عمدتاً با صفحات وب HTML ایستا پر شده بود که داده های غیر تعاملی و منبع مرکزی را نمایش می دادند.

در نتیجه، اکثریت قریب به اتفاق کاربران وب، مصرف کنندگان ساده محتوای وب بودند و ارتباطات دیجیتال تا حد زیادی به ایمیل ها و پیام های یک طرفه اولیه محدود می شد.

اما  با وجود این محدودیت‌ها، وب 1.0 پس از راه‌اندازی در دهه 1990 به سرعت، انقلابی در نحوه ارتباط و تبادل اطلاعات افراد ایجاد کرد و دنیای دیجیتال جدیدی را معرفی کرد که از آن زمان تاکنون بشریت را تحت اسارت خود درآورده است.

. وب 2.0 : در قرن بیستم، اینترنت اصلی به تدریج به چشم انداز تعاملی تر و دیجیتالی تبدیل شد که امروزه از آن استفاده می کنیم.

این مرحله از توسعه اینترنت باعث تسهیل تجربه‌های آنلاین اجتماعی جذاب‌تر و ایجاد مدل‌های کسب‌وکار جدیدی شد که با پیشرفت شبکه، محتوای crowdsourced و جریان‌های داده چند جهته امکان‌پذیر شد.

به طور خلاصه، در حالی که وب 1.0 امکان ارائه و مصرف موثرتر اطلاعات توسط کاربران را فراهم می کرد، وب 2.0 از طریق تعاملات چند کانالی با کاربر و الگوریتم های پویاتر و پاسخگوتر، دروازه های اینترنت شخصی تر را باز کرد.

با اینکه وب 2.0 کاربران بیشتری را قادر به تعامل و مشارکت در ایجاد محتوای وب کرده اما این مدل فعلی چندین مشکل دائمی نیز دارد. اینترنت در حال حاضر تحت تسلط تعداد انگشت شماری از شرکت های فناوری است که به عنوان نگهبان و متولی دسترسی به اطلاعات عمل می کنند و چون اینترنت فضایی open دارد، اطلاعات شخصی ما دائماً توسط این شرکت‌ها و سایر برنامه‌های کاربردی وب ( به ویژه با افزایش تبلیغات برنامه‌ای) ردیابی و ذخیره می‌شود.

علاوه بر این، مدل فعلی اینترنت تا حد زیادی به سرورها و پروتکل‌های متمرکز برای کار متکی است و این امر نقاط خرابی متمرکزی را فراهم می‌کند که می‌تواند به وسیله ی عوامل مخرب هدف قرار گرفته و منجر به نقض گسترده اطلاعات یا تخریب اقتصادی ‌شود.

با توجه به اینکه نگرانی ها در مورد حریم خصوصی اینترنت، قابلیت جابه جایی اطلاعات و هویت مستقل ، به سرعت در حال تبدیل شدن به موضوعات مهم و قابل بحث هستند، تلاش هماهنگ تری برای سرعت بخشیدن به تغییر الگوی بعدی در برنامه های کاربردی اینترنتی صورت گرفته است.

 تغییر تدریجی به سوی وب 3.0

وب 3.0  در واقع برای رسیدگی به مسائل رایج و بالقوه مشکل ساز موجود در اکوسیستم اینترنتی امروزی طراحی شده است. با این حال، هیچ مرجع متمرکزی وجود ندارد که بر توسعه این اینترنت جدید و open نظارت کند.

در عوض، پیشرفت وب 3.0  از طریق تلاش‌های مجموعه‌ای از مشاغل خصوصی، سازمان‌های غیرانتفاعی و افراد صورت می‌گیرد.

این نهادهای متفاوت به روش‌های مختلف به توسعه Web 3.0  کمک می کنند و به همراه سازمان‌هایی مانند Web3 Foundation عمدتاً بر ایجاد دستورالعمل‌هایی برای سیستم کلی Web 3.0 متمرکز شده‌اند.

همچنین کسب‌وکارهایی مانند ConsenSys Labs به کارآفرینان کمک می‌کنند تا برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) بسازند. به این ترتیب دورنمای فضای دیجیتالی وب 3.0 شکل می گیرد.

تیم‌های مختلف و توسعه‌دهندگان مستقلی که روی ویژگی‌های Web 3.0 کار می‌کنند از نظر استراتژی و رویکرد متفاوت هستند.

اما اکثر تلاش‌ها به منظور ایجاد چارچوب‌های کاری یا برنامه‌های کاربردی برای مرکز جدید اینترنت و استفاده از بلاکچین ( که تکنولوژی خاص آن به‌طور مؤثر بسیاری از مسائل اساسی را حل می‌کند) انجام می‌شود.

وب 2.0 می تواند به گونه ای مستقر شود که سایر فناوری های پیشرفته را تقویت کرده و به هم متصل کند. اما برای تشکیل وب 3.0  به طور خاص، شبکه بلاکچین ضروری است زیرا:

. باز بودن فضا : از زمانی که مفهوم بلاک چین در وایت پیپر بیت کوین ساتوشی ناکاموتو معرفی شد، این فناوری با رویکردی مشترک و با منبع باز تعریف شده است که مفاهیم دسترسی، برابری، و حاکمیت جامعه را به خدمات و پروتکل های واقعی وب تبدیل می کند.

با وجود اینکه در موارد خاصی از بلاکچین های خصوصی استفاده می شود، اما اکثر طرفداران بلاکچین معتقدند که پتانسیل واقعی این تکنولوژی در بلاکچین های عمومی نهفته است که دارای تراکنش  و ضبط اطلاعات شفاف است.

.بی نیازی به اعتماد کردن : علاوه بر شفاف بودن، بلاکچین در برابر سانسور نیز مقاوم و غیر قابل تغییر می باشد. قوانین حاکم بر نحوه اجرا و ذخیره تراکنش ها در دفتر کل بلاکچین به وسیله قراردادهای هوشمند و سایر پروتکل های رمزگذاری شده دیکته می شود، به این معنی که کاربران می توانند بدون نیاز به اعتماد به افراد دیگر، به اعتبار عملکرد یا خروجی شبکه اعتماد کنند.

در نتیجه، فناوری بلاکچین خطراتی همچون عدم شفافیت عملیاتی، قوانینی که به طور انتخابی اجرا می شوند و سایر اشکالات مبهم را کاهش داده و ابزار غیرمتمرکزی برای  ایمن سازی تراکنش ها و داده ها فراهم می کند.

. عدم نیاز به مجوز : وب غیرمتمرکز  Web 3.0  تنها زمانی موفق خواهد بود که به کاربران امکان دهد بدون نیاز به مقامات متمرکز و سایر واسطه های شخص ثالث با یکدیگر تعامل داشته باشند.

برای این منظور، بلاکچین با مکانیسم‌های اجماع و رمزنگاری غیرمتمرکز ، انتقال امن و در عین حال انعطاف‌پذیر اطلاعات را بدون نیاز به مجوز خارجی امکان‌پذیر می‌سازد. در حال حاضر چندین پروژه بلاکچین امیدوارکننده وجود دارند که در راستای ایجاد وب 3.0 کار می کنند.

همچنین اتریوم نیز از نظر پذیرش کاربر و وسعت دامنه، پیشتاز است. با این حال، از آنجایی که هدف وب 3.0 فعال کردن اینترنت غیرمتمرکزتر و مشارکتی است، پروژه های مختلف بلاکچین که برای ایجاد وب 3.0 فعالیت می کنند باید به جای تک روی با هم برای این هدف مشترک تلاش کنند.      

 معماری وب 3.0 : وب غیرمتمرکز

در حالی که معماری زیربنایی وب 3.0 هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما اجماع گسترده ای در مورد برخی از ویژگی های کلی این نسخه جدید اینترنت وجود دارد:

. Semantic Web :

انتظار می رود وب 3.0 به عنوان بخشی از مدل عملیاتی زیربنایی خود، بتواند اکوسیستم گسترده ای از محتوای دیجیتال را با ایجاد ارتباطات پیچیده بین سرویس های وب، رفتار کاربر و سایر داده های زمینه ای تجزیه و تحلیل و پردازش کند.

این امر، سطح بی‌سابقه‌ای از اتصال دیتا را امکان‌پذیر می‌کند و همچنین  پیشرفت قابل‌توجهی نسبت به مدل فعلی اینترنت، که بر کلمات کلیدی و مقادیر عددی ساختاریافته تمرکز دارد، به شمار می رود. هدف Semantic Web از بسیاری جهات این است که داده های اینترنت را machine-readable کرده و کارایی و اثربخشی کلی آن را در مقیاسی گسترده افزایش دهد.

. هوش مصنوعی:

Semantic Web وب 3.0 توسط نرم افزار هوش مصنوعی پیشرفته (AI) فعال می شود که قادر به رمزگشایی زبان طبیعی و درک قصد کاربر است.

در نتیجه، انتظار می‌رود اینترنت جدید تعاملات شهودی و کاربر محور بیشتری را نسبت به اینترنت فعلی (که هنوز هم تا حد زیادی به ورودی‌های مستقیم کاربر وابسته است)، ارائه دهد. فرآیندهای هوش مصنوعی همچنین با جداسازی اطلاعات قابل اعتماد از پست‌هایی با کیفیت پایین یا تقلبی، نقش اصلی را در حفظ یکپارچگی اکوسیستم محتوای Web 3.0 ایفا می کنند.

. امکانات بصری: تکنولوژی امروزی مجموعه ای چشمگیر از تجربیات مبتنی بر واقعیت مجازی/واقعیت افزوده (VR/AR) ارائه می دهد. با این حال، انتظار می رود وب 3.0 استفاده از گرافیک سه بعدی و فناوری های واقعیت مجازی را به گونه ای گسترش دهد که مرزهای بین دنیای فیزیکی و دیجیتال محو شود.

وب 3.0 همچنین با امکان نمایش اشیاء فیزیکی در قلمرو دیجیتال و بالعکس  و فناوری همه جانبه، راه های جدیدی برای تعامل با محصولات ، خدمات و نمایش یا بازیابی اطلاعات امکان پذیر می کند.

. داده های ایمن و همه جا حاضر:

وب 3.0 نه تنها عصر جدیدی از دستگاه های متصل به اینترنت اشیا (IoT) و قابلیت همکاری چند پلتفرمی را به وجود آورده، بلکه داده های ذخیره شده و به اشتراک گذاشته شده در این اینترنت جدید نیز امن تر و انعطاف پذیرتر از داده های وب فعلی خواهند بود.

این امر از طریق زیرساخت شبکه غیرمتمرکز Web 3.0 امکان پذیر خواهد شد که به حذف واسطه های غیر ارزش افزوده کمک می کند، خطر خرابی سرور متمرکز را از بین می برد و همچنین کاربران را قادر می سازد به طور کامل بر داده های خود کنترل داشته باشند.

Web 3.0 همچنین باعث می شود اپلیکیشنها  بیشتر به دستگاه‌های کاربران وابسته باشند و نیز به انواع مختلف پلت‌فرم‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری امکان می‌دهد تا بدون هیچ گونه اصطکاک عملیاتی یا هزینه‌های توسعه اضافی، با یکدیگر تعامل داشته باشند.

 به این ترتیب، وب 3.0 یک الگوی آنلاین جدید است و مجموعه گسترده ای از برنامه های کاربردی وب غیرمتمرکز پیشرفته را در بر می گیرد که بر اساس فناوری های پیشرفته مانند هوش مصنوعی، دستگاه های IoT و VR/AR ساخته شده اند. این نوآوری های کلیدی از طریق فناوری بلاکچین Web 3.0 متصل و فعال می شوند. این امر،  زیرساخت شبکه غیرمتمرکز و در عین حال ایمن لازم برای به ثمر رساندن وب 3.0 را فراهم می کند.

 وب 3.0 انسانیت را اولویت قرار می دهد 

انقلاب کشاورزی امکان تکثیر و ایجاد ساختارهای اجتماعی پیچیده را به بشریت داد، اما همچنین به نابرابری گسترده‌، اکوسیستم‌های بی‌ثبات و ظهور بی عدالتی جهانی منجر شد.

به همین ترتیب، اولین مدلهای اینترنت با اینکه مزایای بی شماری برای بشر به ارمغان آورد، اما به قیمت از بین رفتن حریم خصوصی ، هماهنگی اجتماعی و کنترل فضای دیجیتالمان تمام شد. اما وب 3.0 برخلاف مدل اینترنت قبلی، یک انقلاب تکنولوژیکی واقعی است، زیرا به طور خاص برای توانمندسازی افراد و جوامع محلی به جای تقویت سیستم سلسله مراتبی (که مدت هاست مسیر جامعه را دیکته کرده اند) طراحی شده است.

در عین حال، این اینترنت جدید با توجه به اینکه یک اکوسیستم آنلاین شفاف و امن بوده و باعث ایجاد مدل‌های تجاری جدید و ساختارهای حاکمیت مشارکتی می‌شود، یک اکوسیستم بی ثبات نبوده و نخواهد بود.